Whistleblowing to akt zgłaszania marnotrawstwa, oszustw, korupcji, nadużyć lub działań zagrażających zdrowiu i bezpieczeństwu publicznemu. Zgłoszenie jest zwykle skierowane do osoby, która może podjąć działania i naprawić ujawnione nieprawidłowości. Zazwyczaj odbywa się to wewnątrz organizacji, choć nie zawsze.
Polityka whistleblowingu może jasno określić oczekiwania organizacji dotyczące tego rodzaju naruszeń oraz sposób ich zgłaszania. Powinna umożliwić gromadzenie kluczowych informacji niezbędnych do przeprowadzenia procesu dochodzeniowego, zachowując jednocześnie poufność. Whistleblowing wymaga wprowadzenia środków ochronnych, aby uniknąć represji wobec osób ujawniających nieprawidłowości.
Sygnaliści w liczbach
Zgodnie z raportem Komisji Europejskiej z 2017 roku, 34% sygnalistów to pracownicy, 18% to osoby samozatrudnione, 12% to urzędnicy państwowi, 4% to menedżerowie, a 19% zaliczało się do kategorii „inne”.
Większość przypadków whistleblowingu (77%) występuje w organizacjach prywatnych, głównie w tych zatrudniających ponad 250 pracowników (56%), i zlokalizowanych w krajach UE (56%).
Jakie są kroki do wprowadzenia polityki sygnalistów?
Ujawnienie naruszenia przez pracownika: Jeśli pracownik jest świadkiem naruszenia prawa lub polityk organizacyjnych, powinien zgłosić to odpowiednim kanałem, np. systemem whistleblowingu. Zgłoszenia mogą być dokonywane anonimowo.
Otrzymanie zgłoszenia przez organizację: Organizacja powinna zapewnić pracownikowi znajomość jego praw oraz procedur ochrony wynikających z dyrektywy UE. Ważne jest również zagwarantowanie poufności komunikacji.
Przeprowadzenie dochodzenia: Należy szybko ocenić, czy zgłoszenie jest uzasadnione i podlega przepisom prawa. Dochodzenie powinno chronić whistleblowera przed naciskami.
Dalsze działania organizacji: Organizacja powinna poinformować whistleblowera o wyniku dochodzenia. Jeśli doszło do naruszenia, organizacja powinna podjąć działania naprawcze.
Jakie są korzyści z wprowadzenia polityki sygnalistów?
Zwiększona przejrzystość: Whistleblowing pomaga wykrywać i zapobiegać nadużyciom, takim jak oszustwa czy korupcja. Organizacje, które wspierają whistleblowing, są bardziej transparentne i budzą większe zaufanie publiczne.
Zwiększone zaufanie publiczne: Badania pokazują, że wsparcie dla whistleblowingu pozytywnie wpływa na zaufanie do instytucji.
Lepsze zarządzanie ryzykiem: Whistleblowing wspiera zgodność z przepisami i minimalizuje ryzyko naruszeń prawa.
Często zadawane pytania (FAQ) dotyczące whistleblowingu
Jakie są konsekwencje braku silnego programu ochrony whistleblowerów?
Brak odpowiednich mechanizmów ochrony może prowadzić do niechęci pracowników do zgłaszania naruszeń, co zwiększa ryzyko oszustw, korupcji i innych nieprawidłowości.
Jakie są różne kanały zgłaszania naruszeń?
Whistleblowing można zgłaszać za pomocą dedykowanych aplikacji, infolinii, wewnętrznych systemów zgłaszania lub bezpośrednio do przełożonych.
Czy sposób uzyskania informacji ma znaczenie?
Tak, ważne jest, aby uzyskane informacje były zgodne z obowiązującym prawem i politykami organizacji.
Czy powinna istnieć specjalistyczna edukacja dla pracowników w zakresie przetwarzania zgłoszeń?
Tak, szkolenia mogą pomóc pracownikom w skutecznym i bezpiecznym przetwarzaniu zgłoszeń.
Kto powinien otrzymywać zgłoszenia whistleblowingowe?
Zgłoszenia powinny być kierowane do specjalnie wyznaczonych osób lub działów, które są odpowiedzialne za ich przetwarzanie.
Jakie kwestie mogą być zgłaszane przez whistleblowing?
Można zgłaszać marnotrawstwo, oszustwa, korupcję, nadużycia, zagrożenia dla zdrowia i bezpieczeństwa publicznego oraz inne naruszenia prawa.
Czy zgłoszenia anonimowe powinny być dozwolone?
Tak, anonimowość może zachęcać do zgłaszania naruszeń bez obawy przed represjami.
Co się stanie, jeśli organizacja nie ma skutecznych kanałów zgłaszania?
Brak skutecznych kanałów zgłaszania może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych, finansowych i reputacyjnych dla organizacji.
Zapraszamy do zapoznania się z naszą platformą Whistleblower Software , która ułatwia proces whistleblowingu i zapewnia ochronę dla osób zgłaszających nieprawidłowości.
Skontaktuj się z nami: